Güneydoğu Anadolu bölgesinde 2023’ün ihracat lideri olan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, yılın ilk 2 ayında ihracatını yüzde 19,5 artırarak 560 milyon dolara taşıdı. Buğday unu, makarna, bitkisel yağlar ile şeker ve şeker mamulleri gibi başlıca ürünlerindeki fiyat düşüşlerine rağmen Güneydoğu’daki hububatçılar, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık 100 milyon dolar daha fazla satış yaptı. Irak’ın alımlarının bölgenin toplam hububat ihracatı içindeki payı yüzde 36’yı geçerken, Cibuti, Libya, Gana ve Togo gibi Afrika ülkeleri en büyük 10 ihracat pazarı içinde yer aldı. Bölgedeki hububatçılar en fazla buğday unu ihracatı yaptı.
“BuÄŸday unu ihracatımızda stok sorunu olan ülkeler öne çıkıyorâ€
Küresel ekonomik resesyona bağlı olarak talepteki azalmaya karşın, geçtiğimiz yıllardan devreden stokların buğday fiyatları üzerindeki baskısına değinen Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu şunları söyledi:
“Dünyada son 2 yıldaki buÄŸday üretimi 1,5 milyar tonu aÅŸtı, 2022’den bu yana devam eden bu bollukta, maddi imkânı olan ülkeler depolarında yüksek miktarda stok yaptı. Yeni hasat sezonu yaklaşırken bu alandaki rekabetin yoÄŸunlaÅŸtığını, bunun da küresel fiyatlar üzerinde bir miktar baskı yarattığını görüyoruz. Bizim bölgemizde de buÄŸdayın ihracat birim fiyatlarındaki gerileme yüzde 10’a yaklaÅŸmış durumda. Öte yandan her ülkenin alım gücü aynı olmadığından, ekonomik olarak daha az geliÅŸmiÅŸ bölgelerdeki talep durmuÅŸ deÄŸil. Bunu ilk 2 aydaki buÄŸday ihracatımızın miktar bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artış göstermiÅŸ olmasından da teyit ediyoruz. GüneydoÄŸu Anadolu’dan en fazla buÄŸday ihracatını Irak, Suriye, Cibuti, Etiyopya ve Somali’ye yapıyoruz.â€
“Kakaolu mamullerimizde ihracat birim fiyat artışı kalite ve katma deÄŸerdenâ€
Kakao maliyetlerindeki yükselişin çikolata ve kakao içeren gıda müstahzarlarının ihracat birim fiyatlarına etkisine değinen Kadooğlu şunları söyledi:
“Bu yıl dünyadaki tüm gıda üreticilerini etkileyen bir El Nino gerçeÄŸi ile karşı karşıyayız. BaÅŸta pirinç olmak üzere, pek çok gıda grubu üzerinde etkileri olan bu doÄŸa olayının bir baÅŸka sonucunu da kakao konusunda yaşıyoruz. Gana ve FildiÅŸi Sahili’nde de kuraklık koÅŸulları nedeniyle kakao fiyatları çok yükseldiÄŸinden, çikolata ve kakao içeren gıda müstahzarlarının ihracat birim fiyatlarında artışlar yaÅŸanıyor. Fakat kakaolu mamullerin ihracat birim fiyatlarındaki artış oranı Türkiye genelinde yüzde 4,7 iken GüneydoÄŸu Anadolu’da yüzde 12,5 düzeyinde. Bu karşılaÅŸtırma, fiyatlarımızdaki yükseliÅŸin sadece maliyetlere baÄŸlı olmadığını, ürünlerimizde gözle görülür oranda kalite ve katma deÄŸer artışı olduÄŸunu da gösteriyor.â€
“Yeni pazar kazanma faaliyetlerimiz sürüyorâ€
Tokyo’da 5-8 Mart 2024 tarihlerinde düzenlenen Foodex Japan Uluslararası Gıda ve İçecek Fuarı’yla ilgili değerlendirmelerde bulunan Kadooğlu şunları söyledi:
“Asya-Pasifik bölgesine bir açılım yapmak ve bu bölgedeki tanınırlığımızı artırmak bizim için çok önemli. Bu yüzden Foodex Japan Fuarı’ndaki faaliyetlerimizi sadece Japonya ile ticari iliÅŸkilerimiz özelinde düşünmedik. DiÄŸer yandan bu ülkenin gıda arzındaki kırılganlığı ve ülkenin gıda ithalatına bağımlılığı bizim için ilgi çekici bir unsur. Türkiye’nin geçtiÄŸimiz yıl Japonya’ya hububat ihracatı 100 milyon dolara kadar yaklaÅŸmıştı. Tokyo’daki tanıtım çalışmalarımızın baÅŸarısı 2024 yıl sonu hedefimizi daha da yukarı taşıdı. Asya-Pasifik bölgesinde pazar kazanma faaliyetlerimize, Nisan ayında Singapur’da düzenlenecek FHA Food & Beverage fuarındaki tanıtım çalışmalarımızla devam edeceÄŸiz.â€